De wijkzuster op tv, of de gemeenteambtenaar of hypotheekbemiddelaar? Lokale volleybal-, zwem- en voetbalwedstrijden of een uitvoering van de kinderen met de ballet of toneelschool? In Amersfoort moet het echt van de grond komen want er is veel geld op gezet met project Amersfoort Breed.
Met een besluit van december 2009 stelde de Gemeenteraad van Amersfoort haar medewerking vast aan de aanleg van een stadsdekkend glasvezelnet door Reggefiber. Naast de reeds bestaande 15.000 woningen worden nog eens 55.000 woningen van glas voorzien, in een periode van maximaal vier jaar.
Het is geen gemeentelijke aanbesteding noch wordt er direct geld ingepompt teneinde last met Brussel ingevolgde van concurrentievervalsing te voorkomen. Wel is al eerder 1,5 miljoen vrijgemaakt voor ondersteuning. Hiermee betaalt Amersfoort tijdelijke medewerkers om toe te zien op de aanleg, licht de bevolking actief voor over de grote mogelijkheden van breedbanddiensten, ondersteunt initiatieven van bewonersgroepen, en verschaft Reggefiber faciliteiten met bijvoorbeeld het openen en sluiten van straten met graafwerk.
En de gemeente heeft een heel programma voor de ontwikkeling van breedband diensten opgezet. Dat is niet specifiek gekoppeld aan glasvezel infrastructuur maar aan alle breedbandnetten zolang die maar open zijn voor dienstverleners.
Hierover: “Onder de noemer ‘Amersfoort Innovatief Sterk’ gaat de gemeente Amersfoort van eind 2009 tot en met 2013 werken aan diensteninnovatie. Het is in Nederland een uniek project in zijn omvang, aanpak en schaal. De ICT en Creatieve Industrie in de stad wordt gemobiliseerd en gestimuleerd, samenwerking met andere sectoren wordt opgezet en in vijf pilots wordt concreet gewerkt aan een breed scala van breedbanddiensten in Zorg, Welzijn, Onderwijs, Cultuur, Media en Sport….Tevens zal het glasvezelnetwerk voor de huishoudens worden gekoppeld aan het bestaande zakelijke netwerk BreedNet.”
Amersfoort vroeg bij het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) ter waarde van 2,7 miljoen euro op een totale begroting van een kleine 7 miljoen euro. Rijk, Gemeente en Provincie zouden samen nog eens 3,3 miljoen euro ophoesten, en er was op een bijdrage van ‘partners’ gerekend van ruim 450.000 euro. In mei 2010 is de subsidie toegekend.
En nu gaat er dus om woorden in daden om te zetten. Het geld gaat ondermeer naar Game in the City, het promoten van het innovatieve en creatieve profiel van de stad en stimuleren van netwerken tussen ondernemers met en het verder ontwikkelen van het ‘Oliemolenkwartier’ als creatief hart van de stad alsmede het verbeteren van de afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt binnen de sectoren creatieve industrie en ICT. Dan resteert de helft van het budget, ruwweg 3,0 miljoen euro, voor Amersfoort Breed, zo zegt projectleider Jouko Huismans.
Recent heeft de aanpalende gemeente Leusden zich gevoegd bij het glasproject van Reggefiber in Amersfoort. Al binnen een jaar zouden alle 10.000 woningen aangesloten moeten zijn. “Dit opent buitengewoon interessante mogelijkheden om in een hechte gemeenschap nieuwe diensten tot stand te brengen.”
Dat zegt Ton van Mil , directeur van Immovator die op 7 december 2010 ook het Cross Media Café over ‘Connected TV’ organiseerde en als adviseur betrokken is bij het dienstverleningsproject van Amersfoort.
Vele soorten terminals komen in beeld, waaronder de televisie: “Met een IP-kabel in de televisie of wifi-toegang vergroot je de mogelijkheden enorm voor dienstverlening. Op de eerste plaats natuurlijk in de zorg omdat veel ouderen niet op een pc actief zijn.”
Uit recent onderzoek van de TU Twente en ECP/EPN blijkt dat van de 65-plussers 35 procent minder online actief is dan van lagere leeftijdsgroepen. Dit betekent dat de zorg op afstand het grotendeels van de tv zal moeten hebben.
Met het project Amersfoort Breed wil de thuiszorgorganisatie Beweging 3.0 van snelle verbindingen gebruik gaan maken om op pc’s en tv’s te gaan communiceren via eigen kanalen. De term 3.0 wijst er al op dat de ambities hoog liggen. Eenvoudig is dienstenontwikkeling in de zorg nog niet.
Wijk-TV hoge prioriteit
Amersfoort is erop gebrand te bewijzen dat er niet voor de zoveelste keer een schuit subsidie naar de zeebodem verdwijnt zonder aantoonbaar resultaat, een constante sedert het mislukte kabelexperiment Zuid-Limburg 20 jaar geleden. Ofschoon daar juist de toepassingen ontbraken, waar Amersfoort wel op inzet.
Huismans wijst op het succes van Wijk-TV Glaset: “Dat is nu al het best bekeken kanaal in de wijk Glaset van Serviceprovider XMS. (Zie ook YouTube).
De gemeente maakt er zelf gebruik van: “Op de Glaset, de lokale Wijk TV, kunnen fragmenten die van belang zijn voor de wijk rechtstreeks worden uitgezonden op de TV. Het glasvezelnetwerk is al beschikbaar voor inwoners van Vathorst, Hooglanderveen, Nieuwland, Kattenbroek (in aanleg) en Randenbroek/Schuilenburg (in aanleg) en alle huurders van Portaal woningen.”
Wijk-TV zal worden uitgebreid naar andere wijken waar de glasvezel ligt. Op de kabel van Ziggo is het kanaal niet verkrijgbaar, hoe graag de gemeente ook zou willen. Wie vult er? Huismans: “Van alles, van cultuur tot sport tot informatie van woningcorporaties. Het is echt een platform door en voor bewoners.”
Zijn mensen geen tv-kwaliteit gewend? “Daar stappen ze overheen. De faciliteiten en ervaring ontbreken om professionele uitzendingen te maken. Dus moet het inhoudelijk goed en relevant genoeg zijn. YouTube vertoont ook vaak geen topkwaliteit uitzendingen maar werd toch heel populair. Het gaat erom dat het aanslaat in de wijk en daar de cohesie versterkt.”
Naast ‘gewone televisie’ wil Amersfoort Breed ook ‘apps’ ontwikkelen die ook op televisie kunnen draaien. Te denken valt aan het Archief Eemland, dat in hoog tempo de video’s en foto’s van het verleden digitaliseert en straks op een kanaal on demand online kan brengen.
Huismans: “De bedoeling is dat het publiek met commentaar en eigen toevoegingen het archief zal verrijken. Dan bouw je het interactief verder op onder leiding van de archivarissen. Ook kunnen we wellicht oral history toevoegen.”
Het streven is, legt Huismans uit, om diensten elkaar te laten versterken. “Oudere mensen die thuiszorg via het scherm afnemen moet je ook op eenvoudige wijze toegang kunnen bieden tot het archief. Dat archief kun je ook inzetten voor ondersteuning van historische stadswandelingen. Daar profiteren toerisme en horeca van. Maar ook het onderwijs kan het archief voor lezen en digitale werkstukken gebruiken.”
Huismans ziet ene perspectief van elkaar versterkende nieuwe diensten: “Je kunt al die eilandjes met dwarsverbanden bij elkaar brengen, en mogelijk personaliseren in pakketten. Technisch kan er veel, maar het is een kwestie van organiseren en kostendekking vinden. Met de subsidie kunnen we veel opbouwen en kijken hoe het permanent zonder subsidie kan voortbestaan.”
De grote vraag van Ton van Mil is niet alleen of er voldoende gestandaardiseerde platformen komen voor die diensten te kunnen aanbieden. Ook de distributie bezorgt hem kopzorgen. Je kunt ‘over the top’, via het grote internet, wel binnenkomen, maar het is beter om eigen kanalen te kunnen reserveren op de glasvezel. En dat is een moeilijk verhaal:
“In de regulering is de Opta uitgegaan van het bestaande model van serviceproviders die triple play pakketten aanbieden met internet, telefonie en gelijke, vaste tv-pakketten. Serviceproviders huren de hele abonneelijn van Reggefiber. Een glasabonnee moet bij een provider een pakket afnemen en kan vervolgens niet even een nieuwe dienst apart op zijn aansluiting laten binnenkomen. Dat zou betekenen dat je met nieuwe diensten via al die serviceproviders de toegang zou moeten regelen. ”
Van Mil zou graag zien dat de Opta zou besluiten dat aanbieders van diensten bij de operator van de kabel direct toegang kunnen eisen tegen betaling van de faire kosten. Technisch is dat mogelijk.
“Al enkele malen heb ik er bij de Opta en bij Economische Zaken op aangedragen om dit goed te regelen. Bij de Opta werden we niet ontvankelijk verklaard omdat we geen provider waren. Juist de mogelijke openheid van fiber-to-the-home is zo aantrekkelijk, regel dat dan ook goed. Iedere aanbieder moet rechtstreeks via de settopbox toegang krijgen tot woningen.
EZ luistert wel steeds maar daarna hoor je niets meer. Ik denk dat EZ het niet begrijpt.” En dat terwijl EZ, afgelopen week nog tijdens het ECP-EPN Jaarcongres in Deventer, er al zoveel jaren op hamert dat er veel meer breedband diensten moeten komen om economisch meer te halen uit de hoge positie die Nederland met nettoegang mondiaal gezien geniet. “Iedereen heeft het over diensten, maar er gebeurt niets.”
Van Mil wil het niet bij mopperen, lippendiensten en de bal doorspelen houden, maar wil in Amersfoort snel zelf diensten opzetten: “De horizon is drie jaar, maar je moet veel tijd nemen om in de praktijk aan te passen. Maar er komt veel bij kijken. Het hele proces technisch en functioneel ontwikkelen moeten we nog vorm geven.”
Die kennisvorming wil Van Mil ook bij Immovator vormgeven met expertgroepen en workshops zodat kennis wordt verbreid en bediscussieerd. “Het kennisniveau voor toepassingen moet snel omhoog. Er moet ook een nationale markt van nieuwe diensten ontstaan.”
Via die twee sporen, bouwen en kennis verbreiden, hoopt Van Mil dat er alsnog nationaal wat loskomt en dienstenaanbieders direct naar de woningen kunnen: “Idealiter ontstaat er ook een app store voor digitale televisie.”
Van Mil zou graag zien dat de kabelaars meedoen en heeft hen, via ondermeer brancheclub NLkabel, uitgedaagd om hun platformen te openen voor nieuwe diensten. De kabel houdt zowel de tv-dienst als internet al meer dan tien jaar gesloten voor derden en pogingen van Opta tot opening strandden de afgelopen jaren. De kabel verdient meer door zelf alles aan te bieden.
“Die geslotenheid is slecht voor dienstenontwikkeling. De kabel heeft heel veel te winnen bij openheid en zou de angst ervoor moeten laten vallen. Ook Reggefiber spint garen bij openheid. Ik denk dat het voor de kabel ook prettiger is als de nieuwe diensten in Amersfoort niet enkel via Reggefiber verkrijgbaar zijn. Maar de kabel kan nationaal dekkend aanbieden met hoge downloadsnelheden. Dat is een groot voordeel.”
Ziggo denkt na over het aanbod. Over het algemeen is Ziggo iets opener dan UPC als het om nieuwe diensten gaat, maar ziet met lede ogen dat Amersfoort en Leusden actief de glasvezel promoten bij hun burgers. Partijdigheid van overheden is NLkabel een doorn in het oog, zo liet de organisatie al eerder doorschemeren. (Tekst: Peter Olsthoorn)