Is 3D televisie de toekomst of zal het een hype blijken te zijn? Het is nog te vroeg om nu al conclusies te trekken, maar feit is dat omroepen in Europa en Amerika over elkaar struikelen met aankondigingen voor nieuwe 3D initiatieven. Ondertussen zijn de fabrikanten van TV toestellen druk bezig met het uitrollen van hun producten voor televisies en Blu-ray spelers. Een overzicht van de activiteiten.
Omroepen in de Verenigde Staten hebben het voortouw genomen met 3D initiatieven. De sportzender ESPN, onderdeel van het Disney concern, begon als eerste met het opnemen en doorgeven van evenementen in 3D. Inmiddels is EPSN een eigen 3D kanaal begonnen – dat wil zeggen: een kanaal dat alleen uitzendt als er inderdaad een evenement in 3D wordt opgenomen.
In Europa hebben het Britse betaal platform Sky, maar ook een sportzender als Eurosport het initiatief naar zich toe getrokken door actief met 3D programmering te beginnen. Eurosport zond eerder dit jaar de tennis wedstrijden van het grand slam toernooi Roland Garros in 3D uit, die in heel Europa werden getoond op speciale locaties. Sky zendt niet alleen de 3D wedstrijden die via ESPN uit de USA komen uit, maar is inmiddels actief met live voetbal in 3D, die in vele honderden pubs
Vanuit Zuid-Afrika komt een heel bijzonder D initiatief. Het TV kanaal Wildearth TV, dat al een aantal jaren via het internet “uitzendt” is begonnen met een 3D versie. Wildearth TV is een zender, waarbij een camera ploeg op safari gaat en daar live verslag van doet. Daarbij kan de kijker de verrichtingen van de expeditie volgen. Dat betekent dat het niet altijd even spannend is wat er gebeurt, want het is live action. Via het web bouwde Wildearth TV een grote groep volgers op waardoor men dit jaar de stap maakte een eigen TV zender te beginnen, die de safari niet alleen in HD kwaliteit uitzendt, maar nu ook in 3D. Inmiddels heeft het Franse TV platform Free als eerste besloten de zender 24 uur per dag op een eigen 3D kanaal door te geven (en ook in HD).
“De wegbereiders in Europa zijn de abonnee TV operators,” zegt David Wood van de EBU tijdens de afgelopen IBC in Amsterdam. “De leden van de EBU volgen dit allemaal met veel interesse en nemen deel aan de technische discussies over de standaard, maar de meeste zijn nog middenin de conversie naar HDTV.” De EBU zelf zegt ook dat het nog te vroeg is om nu al een beslissing te nemen over een 3D standaard, maar bij het DVB Project in Geneve is men al vergevorderd met de specificaties.
Naast vraag wat de technische standaard zal worden, is er ook nog de kwestie van de 3D rechten. Tijdens de afgelopen World Cup voetbal bleek dat de omroepen die de live rechten van de wedstrijden bezaten niet automatisch ook de 3D rechten in hun bezit hadden. Integendeel, die bleken apart verkocht te zijn. Ook de filmstudio’s zullen proberen hun 3D rechten zo duur mogelijk te verkopen. “Hollywood heeft veel in 3D geproduceerd, maar is tegenhoudend, dus spelen we in de tweede klasse, tenzij wij zelf gaan produceren het zelf,” zei Benny Salaets, product marketing manager, Telenet, tijdens een recent CTAM Europe kabelmarketing congres.
Overzicht 3D activiteiten
Nederland
In Nederland streden kabelbedrijven UPC en Ziggo om de eerste te zijn die naar buiten kwamen met hun 3D activiteiten. In het weekend van 8 april kon UPC via het Digital Media Centre van zusterbedrijf Chellomedia het Masters golftoernooi uit Augusta, Georgia, live in 3D uitzenden – speciaal voor genodigden. Het betrof een productie van ESPN uit Amerika, dat via glasvezel kabel onder de Atlantische Oceaan naar Europa werd gestuurd.
Daags later kondigde Ziggo aan zelfs met een eigen 3D demokanaal te komen. Tenminste, aldus directeur Marcel Nijhof, als er voldoende content beschikbaar zou komen. Die 3D content kwam er toen SBS directeur Eric van Stade eind mei tijdens een congres aankondigde dat de omroep met eigen 3D kanaal te gaan experimenteren.
Inmiddels is dat 3D kanaal van start gegaan, grotendeels bestaande uit ‘normale’ programma’s van Net 5 die naar 3D zijn ge-upscaled.
In Nederland kan natuurlijk ook gekeken worden naar het speciale 3D demokanaal van satelliet exploitant SES-Astra, dat vrij te ontvangen is.Hierbij worden 3D producties van vele partners getoond, zoals de Italiaanse publieke omroep RAI en het Nederland 3D platform.
Groot-Brittannië
Het abonnee-tv bedrijf BSkyB trekt de kar in het Verenigd Koninkrijk. Al in 2008 is men begonnen met technische experimenten en in oktober is het eerste 3D kanaal van start gegaan. Een evenementen zender, die alleen in de lucht is als er ook daadwerkelijk 3D programma’s uit te zenden zijn.
Sport vormt de hoofdmoot van het uitzendschema: begin oktober de Ryder Cup golf, het hele seizoen door voetbalwedstrijden uit de Premier League, maar ook Rugby internationals en bokswedstrijden. Ook zullen er programma’s komen van National Geographic en History. Sky is oiok van pan zelf 3D content te (laten) prodcueren, zoals een verslag van het The Prince’s Trust Rock Gala.
In het aanbod bevinden zich ook speelfilms van verschillende studio’s. Sky kondigde onder andere de volgende titels aan: Ice Age -Dawn of the Dinosaurs, Monsters vs Aliens, Alice in Wonderland, Bolt, Cloudy with a chance of Meatballs en My Bloody Valentine. Naast het 3D kanaal komen e rook films beschikbaar in het pay-per-view aanbod, waaronder StreetDance UK, Garfield’s Pet Force, Step Up 3 en A Christmas Carol.
Naast Sky is de BBC acrtief met 3D, maar nog niet zo heel actief. Men kijkt, als publieke omroep, nog even de kat uit de boom. In elk geval denkt men wel aan het mogelijk in 3D verslaan van de Olympische Spelen die in 2012 in Londen plaats vinden. Ook werkt men aan een 3D versie van et populaire programma Strictly Come Dancing.
Kabelbedrijf Virgin Media doet nog niet veel aan 3D, maar biedt wel via haar Filmflex video-on-demand dienst een aantal titels in 3D aan.
Discovery Channels Europe heeft een licentie aan gevraagd voor een eigen 3D kanaal en die inmiddels ontvangen, maar het bedrijf heeft nog geen concrete plannen bekend gemaakt voor een dergelijke zender.
Frankrijk
Naast Groot-Brittannië is Frankrijk het land met de meeste 3D activiteiten. Het telecombedrijf Orange en de publieke omroep France Télévisions doen al een paar jaar experimenteel in 3D verslag van de Roland Garros tennis wedstrijden. Deze waren dankzij Europsort dit jaar ook in heel Europa te zien via een speciale 3D feed op de Eutelsat satelliet.
Orange is inmiddels met een eigen 3D kanaal begonnen via haar IPTV platform. Daarnaast is in september ook kabelbedrijf Numericable met een 3D demokanaal van start gegaan. Deze zendt alleen nog maar een paar 3D producties uit, maar de bedoeling is promotie van de 3D TV video-on-demand dienst die nog voor het einde van dit jaar van start moet gaan.
Abonnee-tv aanbieder Canal+ is ook actief. Als een van de weinige zenders in Europa wist men de 3D rechten van het World Cup voetbal te bemachtigen. Het bedrijf kondigde aan nog voor de Kerst met een regelmatig 3D aanbod te komen, maar heeft tot dusver nog geen concrete mededelingen gedaan.
Tenslotte is daar het IPTV platform van telecom bedrijf Free, dat via haar netwerk een heel boeket aan 3D kanalen en diensten brengt. In oktober gingen in het basispakket NRJ 12 3D en Wildearth TV 3D van start. Daarvan is NRJ 12 een ge-upscaalde versie van het reguliere NRJ 12 kanaal. Later kom daar Bravia 3DTV bij en Penthosue 3D. Op erotisch gebied is men ook van plan 3D programma’s on-demand aan te bieden van FHV en Marc Dorcel TV.
Duitsland
In Duitsland kan de Duitse rak van Sky mooi meeliften met de 3D initiatieven van het zusterbedrijf in Groot-Brittannië. De 3D uitzendingen die het Britse bedrijf heeft worden ook getoond in Oostenrijk en Duitsland, voor zover de rechten dit toelaten. Van de kabelbedrijven heeft alleen Kabel BW in Baden-Wuerttenberg besloten deze uitzendingen ook via haar netwerk te distribueren.
Deutsche Telekom heeft via haar IPTV dienst T-Entertain ook al een aantal 3Dprogramma’s laten zien, waaronder een hockey wedstrijd. Recentelijk is men ook begonnen met het aanbieden van 3D content via haar on-demand dienst, zowel films als documentaires.